Waarom ik nog steeds een AI-detector gebruik (en jij misschien ook)
De opkomst van AI in de afgelopen jaren heeft onze manier van werken drastisch veranderd. Als beeldmaker, tekstschrijver en AI-liefhebber zie ik dagelijks hoe krachtig tools als ChatGPT zijn. Ze helpen me sneller te werken, creatiever te denken en ideeën vorm te geven. Maar met al dat gemak komt ook een nieuwe vraag om de hoek kijken: Is deze tekst eigenlijk wel door een mens geschreven?
Dat lijkt misschien een overbodige vraag, zeker als je weet dat ik zelf AI gebruik om te schrijven. Maar juist daarom ben ik scherp op waar AI stopt en waar ik begin. En daarom gebruik ik regelmatig een AI-detector.
In deze blog leg ik uit waarom ik dat doe, hoe het werkt, waar het mis kan gaan én welke tools ik gebruik – zowel gratis als betaald. Niet omdat ik heilig geloof in AI-detectie als oplossing, maar omdat ik nieuwsgierig ben naar de rol van authenticiteit in tekst. En omdat ik anderen wil helpen om daar zelf ook scherper naar te kijken.
Wat is een AI-detector?
Een AI-detector is een tool die analyseert of een tekst vermoedelijk door een AI is geschreven. Dat gebeurt niet met magische technologie of geheime stempels, maar op basis van statistische kenmerken. Denk aan:
- De voorspelbaarheid van woorden en zinnen.
- Het ontbreken van menselijke slordigheid of emotionele nuance.
- De neutrale toon die AI vaak gebruikt.
Je voert een stuk tekst in, en de detector geeft een inschatting: ‘waarschijnlijk AI’, ‘mogelijk AI’, of ‘waarschijnlijk menselijk’. Dat oordeel is gebaseerd op algoritmen, modellen en soms ook op training met bekende AI-teksten.
Maar let op: geen enkele AI-detector is waterdicht. Ze geven een indicatie, geen bewijs.
Waarom ik een AI-detector gebruik
Ik gebruik AI-detectors niet uit achterdocht, maar uit interesse. Ik wil begrijpen hoe een tekst tot stand komt. En in sommige situaties wil ik zeker weten of er menselijke betrokkenheid was. Hieronder leg ik uit in welke contexten ik dat doe.
1. Als controle bij twijfel
Soms lees ik iets dat gewoon… te gelikt is. De zinnen lopen perfect, de opbouw klopt, de toon is keurig neutraal – en toch mis ik iets. Een sprankje menselijkheid. Een foutje. Een zijsprongetje. Dan begin ik te twijfelen: is dit wel écht geschreven door een mens?
Dat soort teksten laat ik weleens door een AI-detector halen. Niet om iemand op de vingers te tikken, maar om mijn intuïtie te checken. Bijvoorbeeld bij:
- Sollicitatiebrieven of motivatiebrieven
- Recensies of testimonials
- Artikelen die als persoonlijk gepresenteerd worden
- Opinies op LinkedIn of in blogs
In die gevallen doet het ertoe wie de afzender is. En dan kan zo’n detector helpen om helderheid te krijgen.
2. Als leerinstrument
Ik gebruik ChatGPT regelmatig als co-schrijver. Ik laat het model een ruwe versie maken van een artikel, en ga er daarna zelf overheen. Maar voordat ik dat doe, wil ik weten: hoe AI-achtig klinkt dit eigenlijk?
AI-detectors geven me dan waardevolle feedback. Als een tekst 95% AI wordt genoemd, weet ik dat ik werk te doen heb. Dan voeg ik meer persoonlijke observaties toe, wissel ik de structuur om of kies ik voor een andere toon. Zo zorg ik ervoor dat het eindresultaat écht mijn stem heeft – niet alleen in inhoud, maar ook in stijl.
Soms test ik zelfs een stukje tekst voordat ik het publiceer. Gewoon om zeker te weten dat het niet voelt als ‘te glad’.
3. In trainingen en workshops
Als ik met groepen werk – bijvoorbeeld met senioren die AI willen ontdekken, of met ondernemers die ChatGPT leren gebruiken – dan laat ik regelmatig een AI-detector zien.
Niet als trucje, maar als startpunt voor een gesprek. Want als mensen zélf niet meer kunnen zien of iets door een mens is geschreven, roept dat vragen op. Bijvoorbeeld:
- Wat maakt een tekst menselijk?
- Waar zit de geloofwaardigheid in taal?
- Wanneer voel je dat iemand écht iets meent?
AI-detectors zijn dan een mooi hulpmiddel om het onderscheid tussen stijl, inhoud en intentie bespreekbaar te maken. Het zorgt voor reflectie, zonder dat het meteen belerend wordt.
De beperkingen van AI-detectors
Zoals gezegd: een AI-detector is géén forensisch bewijs. De tool doet een gok, op basis van bekende patronen. Maar dat kan fout gaan. Een paar veelvoorkomende problemen:
1. Menselijke teksten worden als AI gezien
Als je als mens helder, foutloos en gestructureerd schrijft – wat op zich een compliment is – dan kan een detector denken dat je een robot bent. Zeker als je zakelijke, neutrale taal gebruikt. Ironisch, maar waar.
2. Korte teksten zijn moeilijk te beoordelen
Een losse alinea of een social-mediabericht bevat vaak te weinig informatie om een goede inschatting te maken. Dan krijg je al snel de melding: “Onvoldoende tekst om te beoordelen.”
3. Verschillende tools geven verschillende uitslagen
De ene tool zegt: 88% kans dat dit AI is. De andere: 97% kans dat het door een mens is geschreven. Wie moet je dan geloven? De tools gebruiken verschillende modellen, en dat zorgt soms voor verwarring.
4. Nieuwe AI-modellen zijn steeds moeilijker te herkennen
Taalmodellen zoals GPT-4 zijn veel subtieler geworden in toon, structuur en stijl. Ze nemen menselijke trekjes over, inclusief imperfecties. Sommige teksten zijn écht niet meer te onderscheiden.
Wanneer het wél zinvol is om een AI-detector te gebruiken
Toch blijf ik AI-detectors gebruiken. Gewoon, als onderdeel van mijn gereedschapskist. Net zoals ik spellingscontrole gebruik, of feedback van anderen. Hieronder een paar situaties waarin ik het echt nuttig vind:
- Als je verantwoordelijk bent voor publicaties. Denk aan een schoolkrant, nieuwsbrief, magazine of blogplatform. Dan wil je weten of de ingezonden teksten daadwerkelijk van mensen komen.
- Bij sollicitaties of selectieprocedures. Zeker bij motivatiebrieven waar oprechtheid belangrijk is.
- In het onderwijs. Als docent of begeleider wil je voorkomen dat werkstukken volledig door AI zijn geschreven zonder inzicht of betrokkenheid.
- Voor redacteuren en tekstschrijvers. Als check voor eigen werk, of als controle bij ghostwriting.
- Als je AI gebruikt in je werk. Dan wil je weten hoe goed je AI-teksten door de ‘menselijke toets’ komen.
Welke AI-detectors zijn er?
Er zijn inmiddels tientallen AI-detectors beschikbaar. Hieronder een overzicht van tools die ik zelf heb getest, verdeeld in gratis en betaalde varianten.
Gratis tools
1. GPTZero
- Ontwikkeld voor onderwijsdoeleinden
- Herkent AI op zinsniveau
- Werkt goed bij langere teksten
- Gratis en eenvoudig te gebruiken
2. ZeroGPT
- Toont percentage ‘AI content’
- Snelle inschatting
- Visuele weergave via balkje
- Kan af en toe té zeker overkomen
3. Copyleaks AI Content Detector
- Ondersteunt meerdere talen
- Herkent ook GPT-3 en GPT-4
- Traag bij langere teksten, maar betrouwbaar
- Simpel, zakelijk
- Geeft duidelijke “AI” of “Human” beoordeling
- Weinig nuance
Betaalde tools
Deze tools heb ik alleen gratis testversie getest. Er zijn voor mij voldoende mogelijkheden met de gratis versies.
1. Winston AI
- Gericht op professionals en docenten
- Combineert AI-detectie met plagiaatcontrole
- Heldere rapportage
- Vanaf ca. $12 per maand
- Populair bij contentmarketeers
- Sterk in detectie van GPT-4
- Ook plagiaatcontrole inbegrepen
- Betaal per woord (ca. $0,01 per 100 woorden)
- Zakelijke focus
- Geïntegreerd in bredere contenttool
- Minder geschikt voor incidenteel gebruik
Mijn advies: begin met de gratis tools. Gebruik er twee of drie naast elkaar en vergelijk de uitkomsten. Als je professioneel werkt met tekst, kan een betaalde tool zeker de moeite waard zijn.
En dan de belangrijkste vraag:
Doet het ertoe?
Deze vraag stel ik mezelf regelmatig: Maakt het uit of een tekst door een AI is geschreven, zolang de inhoud goed is?
Soms: nee.
Soms: ja.
Als een artikel puur informatief is, zoals een handleiding of een weerbericht, dan maakt het niet veel uit wie de auteur is. Maar bij persoonlijke verhalen, interviews, opinies, brieven of kunst… daar speelt authenticiteit een grotere rol.
Ik geloof dat mensen voelen wanneer iets oprecht is. Of dat nu een spelfout is, een gekke zijsprong, of een gedachte die nét niet logisch is – die menselijke rafelrandjes geven tekst karakter. En dat kan AI nog steeds moeilijk nabootsen.
Daarom gebruik ik AI-detectors niet als politieagent, maar als spiegel. Om te kijken: hoe menselijk voelt dit eigenlijk nog?
Tot slot: wat wil je ermee?
AI-detectors zijn niet heilig. Ze zijn hulpmiddelen. Je kunt ze gebruiken om:
- AI-teksten op te sporen
- Je eigen stijl te verbeteren
- Anderen bewust te maken van het verschil
- Eerlijkheid in communicatie te stimuleren
Maar het werkt alleen als je open blijft kijken. Niet om mensen te betrappen, maar om teksten beter te begrijpen. En om het gesprek over menselijkheid, technologie en vertrouwen op gang te houden.
Want in een tijd waarin AI steeds slimmer wordt, is de menselijke blik misschien wel belangrijker dan ooit.
WIL JE OP DE HOOGTE BLIJVEN?
Dan is dit iets voor jou
